جشنواره فجر، یزرگترین جشنواره مربوط به فیلم در ایران است. این جشنواره بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و به منظور بالابردن فرهنگ سینمایی ایرانی اسلامی شکل گرفت و از آن سال تاکنون به فعالیت خود ادامه داده است.
در سال ۱۴۰۱، چهل و یکمین دوره این جشنواره همانند سالهای قبل در تهران برگزار خواهد شد. این جشنواره پذیرای فیلم های ایرانی و همچنین فیلم های خارجی در سطح بین المللی خواهد بود. این جشنواره در بهمن ماه سال ۱۴۰۱ در پایتخت ایران، تهران در دو بخش ملی و بین المللی برگزار خواهد شد.
این جشنواره با انتشار فراخوان در تاریخ ۱۹ تیر سال ۱۴۰۱ ، رسما فعالیت خود را آغاز نمود. هیئت انتخاب این دوره از جشنواره، طبق اطلاعات اعلام شده آقایان حبیب احمدزاده، رضا پورحسین، روحالله سهرابی، محمدرضا شرفالدین، پرویز شیخ طادی، محمدرضا عباسیان و محمدحسین نیرومند هستند.
در ادامه ابتدا مهمترین اخبار روز مربوط به این جشنواره را خواهیم خواند و سپس تعدادی از مشهورترین فیلم ها که محصول بنیاد سینمایی فارابی هستند را معرفی خواهیم نمود.
تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
آخرین اخبار از جشنواره فیلم فجر ۱۴۰۱
تا حدود ۲ هفته دیگر، بزرگترین اتفاق سینمایی کشور برگزار میشود؛ اکنون اما نشانههایی وجود دارد که چهلویکمین دوره جشنواره فیلم فجر که بر روی کاغذ، میبایست بهواسطه تحریم منبعث از ناآرامیهای اخیر، با چالشهایی در شکل برگزاری و استقبال مواجه میشد، با رونق خوبی همراه شده است.
البته که باتجربهها، چندان نسبت به این موج تحریم جشنواره خوشبین نبودند چراکه این رویکرد، روالی است که از دهه ۶۰ تا به امروز وجود داشته و در برخی از این سالها، به بهانههای مختلف، محدودیتهایی توسط برخی از اهالی سینما بر جشنواره فجر روا داشته میشد اما جشنواره فجر در تمامی دورهها، با حرارت خاصی برگزار شده و میزان استقبال از این رویداد، چه در میان بدنه سینما و اصحاب رسانه و منتقدان و چه در میان مخاطبان، با گرمای خاصی بدرقه شده است.
اما برای امسال، نشانههایی وجود دارد که سبب شده تا جشنواره امسال، برخلاف تصور برخی، پررونقتر از ادوار گذشته برگزار میشود که در ادامه به برخی از این موارد اشاره میشود:
۱. تاخیر عامدانه اسامی فیلمها
قرار بود اسامی فیلمهای بخش سودای سیمرغ، تا پانزدهم دیماه معرفی شود. اکنون اما حدود ۲ هفته از این زمان گذشته و برخی تحریمکنندهها، شادمان از اینکه خللی در فرآیند طبیعی جشنواره رخ داده، اعلام کردهاند که جشنواره در همین نخستینگام به بنبست خورده است اما شنیدههای موثق حکایت از آن دارد که این فوتوقت به دلیل اضافه شدن فیلمهای بیشتر برای بازبینی بوده است چراکه آبانماه امسال، شرایط خوبی بر کشور حاکم نبود و برخی تهیهکنندگان، از ثبتنام در جشنواره انصراف دادند اما اکنون و با نرمال شدن وضعیت، دفتر جشنواره با چندین تقاضا برای حضور مواجه شده که همین اتفاق سبب شده تا فرآیند ارسال فیلمها به دفتر جشنواره و بازبینی آنها توسط هیات انتخاب، با تاخیر مواجه شود. بنابراین این تاخیر، عمدی بوده و برای بهتر شدن شرایط رقم خورده است.
۲. بلیتفروشی مردمی از هشتم بهمنماه
امسال قرار است بلیتفروشی مردمی، احتمالا از هشتم بهمنماه برگزار شود. قیمت بلیتها بهمانند فیلمهای روی پرده، ۴۵ هزار تومان خواهد بود اما این بلیتفروشی، تفاوتهایی با بلیتفروشی مردمی سالیان گذشته دارد. امسال گویا قرار است سری بلیتها، بدون عنوان آثار فروخته شود. یعنی مخاطب، تنها در جریان زیرگروه، نام سینما و ساعت نمایش فیلمها قرار میگیرد که این اتفاق نیز میتواند در نوع خود، جالبتوجه باشد. در سالیان گذشته، تمام تلاشها بر این بود که فیلمهای پرمخاطب، در هر دو سری بلیتفروشی وجود داشته باشد تا بلیتهای تمامی آثار حاضر، فروش برود اما امسال این اتفاق قرار است به نحوی دیگر رقم بخورد.
۳. حذف قرعهکشی سالن رسانهها
در سالیان اخیر، بدعتی وجود داشت مبنی بر اینکه روز و سانس فیلمهای سالن رسانه، با قرعهکشی مشخص میشد. این رویکرد، موافقان و مخالفانی داشت. بر پایه این سیستم، برخی فیلمهای مهم در روزهای و سانسهای نامناسبی به روی پرده میرفت که سبب میشد برخی خبرنگاران و منتقدان شاغل، نتوانند به تماشای فیلم موردنظر خود بنشینند. برای امسال اما گویا وضعیت به شکل قبل خود بازگشته و منتقدان و اصحاب رسانه، با فهرستی مواجه هستند که دفتر جشنواره منتشر میکند و طبیعتا چینش فیلمها، بر مبنای حرفهای صورت خواهد گرفت و فیلمهای مهمتر و پرمخاطبتر، در سانسهای پایانی نمایش داده خواهد شد که البته میزان انتقادها را به حداقل کاهش خواهد داد.
۴. سینمای مردمی در پردیسها
تا حدود یک هفته دیگر، اسامی سینماهای مردمی جشنواره منتشر میشود. طبق شنیدهها، سینماهای مردمی قرار است در پردیسها متمرکز شود. حتی شنیده شده که پردیس باغکتاب که پس از شیوع کرونا، هیچ فعالیتی نداشته، قرار است با جشنواره امسال بازگشایی شده و بهعنوان یکی از سینماهای مردمی فعالیت داشته باشد. به این ترتیب، پردیسهای سینمایی، طی ۱۱ روز، میزبان مخاطبان خواهند بود و سینماهای تک یا دوسالنه، به بدنه و صنوف سینمایی تعلق خواهند گرفت. همچنین اتخاذ تصمیمگیری برای سانسهای فوقالعاده نیز به این پردیسها واگذار شده و به این ترتیب، انتظار میرود که میزان استقبال مخاطبان از آثار این دوره، با حرارت بیشتری همراه باشد.
۵. احیای بخشهای فرعی در جشنواره امسال
جشنواره فجر سالیان اخیر، تنها با یک یا نهایتا دو بخش برگزار میشد که یکی سودای سیمرغ بود و دیگری نیز بخش فیلمهای اول. امسال اما به مانند سال گذشته، این ۲ بخش در یکدیگر تلفیق شده و یک بخش سودای سیمرغ با ۲۲ فیلم وجود خواهد داشت. طبق شنیدهها، جشنواره فجر امسال، حداقل یک بخش دیگر نیز خواهد داشت که احتمالا بخش خارج از مسابقه خواهد بود و طی آن، چند فیلمی که در بخش سودای سیمرغ حضور نخواهند داشت، با رضایت تهیهکننده، در این بخش نمایش داده میشوند. بر اساس شنیدهها، رایزنیها برای تعبیه این بخش در جشنواره، از مدتی پیش آغاز شده و اگر همهچیز طبق برنامه پیش برود، غافلگیریهای خوبی در این بخش رونمایی خواهد شد که قابل رقابت با بخش اصلی جشنواره خواهد داشت.
فیلم های حاضر در جشنواره: فارابی دست پر آمده!
آنطور که از سخنان محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برمی آید، بنیاد سینمایی فارابی امسال سهم بالایی از تعداد فیلم های حاضر در جشنواره دارد. وی در این خصوص گفته است: «تعداد فیلم هایی که توسط فارابی برای حضور در جشنواره فیلم فجر ساخته شده است، بسیار زیاد است و همه آنها در جشنواره حضور خواهند داشت.» از این نقل وزیر چنین برمی آید که همه آثار تولیدی این مجموعه سینمایی که متقاضی حضور در فجر بوده اند، در جشنواره حاضر خواهند بود. با بررسی فیلم های اخیر فارابی، به ۸ گزینه احتمالی می رسیم.
۱٫ دومین روز پاییز
حبیب الله والی نژاد که در بهترین فیلم دوره قبلی جشنواره یعنی «موقعیت مهدی» را تهیه کنندگی کرده بود، امسال با تهیه کنندگی «دومین روز پاییز» شانس خود برای حضور در جشنواره را محک زده است. کارگردانی این فیلم را اردلان عاشوری کلاچاهی بر عهده داشته و نگارش فیلمنامه آن حاصل همکاری همین کارگردان با حسین تراب نژاد است. فیلم «دومین روز پاییز» قرار است روایتگر دلاوری های ارتش در طول هشت سال دفاع مقدس باشد و بطور ویژه به اقدامات شهید علی اکبر شیرودی بپردازد.
۲٫ راه شیری
فیلم سینمایی «راه شیری» دیگر فیلم بنیاد فارابی است که می توان به عنوان یکی از فیلم های جشنواره امسال نیم نگاهی به آن داشت. این فیلم ساخته علی جعفرآبادی است و داستان آن در دل راهپیمایی اربعین می گذرد. هنوز اطلاعات دقیقی از عوامل و بازیگران این فیلم در دست نیست و جعفرآبادی مراحل تولید را در سکوت خبری پیش برده است.
۳٫ هوک
فیلم «هوک» ساخته دیگری از فارابی است که شاید در بین فیلم های فجر جایی داشته باشد. «هوک» قرار است داستانی انسانی را روایت کند و رویکردی اجتماعی را پیش بکشد. حسین ریگی کارگردانی آن را انجام داده و قصه را در زادگاه خود یعنی سیستان وبلوچستان جلوی دوربین برده است. تهیه کنندگی این فیلم را نیز علی آشتیانی پور بر عهده داشته است. به نظر می رسد این فیلم برخلاف دیگر آثاری که در اقلیم سیستان و بلوچستان ساخته شده اند، تلاشی است برای نگاهی نو و تازه به این اقلیم و شرایط فرهنگی و بومی آن. پرداختن به واقعیت بومی مردم این استان به دور از کلیشه هایی چون مواد مخدر، قاچاق و… از ویژگی های اصلی این فیلم است.
۴٫ جنگل پرتقال
آخرین فعالیت رسول صدرعاملی در عرصه سینما، به تهیه کنندگی «شنای پروانه» محمد کارت برمی گردد؛ جایی که کارت فیلم اولی محسوب می شد. حالا صدرعاملی بار دیگر با یک کارگردان فیلم اولی همکاری داشته و تهیه کننده فیلم «جنگل پرتقال» آرمان خوانساریان شده است. خوانساریان که بیشتر با فیلم های کوتاهش شناخته می شود، می تواند صدای تازه ای در سینمای ایران باشد.
۵٫ پالایشگاه
فیلم سینمایی «پالایشگاه» نیز دیگر گزینه احتمالی است که می تواند بنیاد سینمایی فارابی را در چهل ویکمین جشنواره فیلم فجر نمایندگی کند. تهیه کننده «پالایشگاه» سعید سعدی و کارگردان آن مهرداد خوشبخت است. این فیلم که به مضمون روحیه جمعی رزمندگان نخبه می پردازد نیز از جمله فیلم هایی است که در کنار سریال های «سقوط» و «پدر گواردیولا»، قربانی نیرنگ حمید فرخ نژاد شد. فرخ نژاد یکی از بازیگران این فیلم سینمایی بوده و طبق شنیده ها پس از دریافت بخشی قابل توجهی از دستمزدش از پروژه کنار گذاشته می شود. نادر سلیمانی جایگزین وی در «پالایشگاه» شد و همین ضبط مجدد، اتمام فرایند تولید را به تعویق می اندازد و … به نظر می رسد موضوعاتی از این دست، حضور این فیلم در جشنواره فجر را در هاله ای از ابهام باقی می گذارد.
۶٫ شوماه
بنیاد فارابی همچنین دست به ساخت یک ملودرام عاشقانه در بستر جنگ تحت عنوان «شوماه» زده است. این ساخته مژگان بیات که پژمان بازغی و فاطمه معتمدآریا در آن نقش آفرینی می کنند، قرار بود سال گذشته و در چهلمین دوره راهی فجر شود اما فرایند تولید به گونه ای پیش رفت که «شوماه» از جشنواره سال گذشته جا ماند. حالا با گذشت یک سال، این فیلم از همیشه برای حضور در فجر آماده تر است و همین نکته سبب می شود «شوماه» را از محتمل ترین گزینه های جشنواره امسال بدانیم.
۷٫ سینما متروپل
«سینما متروپل» به کارگردانی محمدعلی باشه آهنگر و تهیه کنندگی سیدحامد حسینی، فیلمی در ژانر دفاع مقدس است که مهرماه امسال مجوز ساخت گرفت. از وضعیت تصویربرداری «سینما متروپل» اطلاعات چندانی موجود نیست ولی با توجه به فرصت حدودا چهارماهه کارگردان برای پیشبرد مراحل تولید، احتمال آماده شدن آن برای جشنواره فیلم فجر می رود.
۸٫ مومن
از بین ساخته های اخیر فارابی، «مومن» آخرین گزینه ای است که می توان برای حضورش در جشنواره احتمال قائل شد. این فیلم که به کارگردانی هادی مقدم دوست و تهیه کنندگی محمدرضا شفیعی تولید شده است، بخشی از زندگی شهید حسین همدانی را روایت می کند.