هنگ درام چیست؟ ‎

موسیقی همواره می تواند باعث ایجاد آرامش و یا هیجان در انسان شود. اگر ناراحت هستید به سراغ گوش دادن موسیقی های شاد بروید تا از تاثیر شگرفت آنها بر روی خود و حالتتان متعجب شوید. گوش دادن به موسیقی و یا بالاتر از آن نواختن موسیقی می تواند برای لحظاتی شما را از این دنیای فانی جدا نموده و در آسمان خیال و رویا به پرواز در آورد.

یکی از سازها جدید و جذاب که این روزها طرفداران بسیاری یافته و صدایی گیرا و شنیدنی تولید می نماید، ساز هنگ درام است. این ساز علاوه بر صدای جذاب، ظاهری جدید و عجیب هم دارد. به جرات می توان گفت که این ساز می تواند گوش هر شنونده ای را مجذوب خود نماید.

نوای این ساز ملکوتی و آرامش بخش است. نواختن این ساز سبب می شود تا آرامش دوچندانی را از این ساز نسیب خود نمایید. با توجه به اینکه این ساز، یک ساز جدید است و طرفداران بیشماری هم دارد، تصمیم گرفتیم تا در این مطلب، به طور کامل به معرفی این ساز بپردازیم تا با این ساز آشنا شوید و اگر هم به دنبال انتخاب یک ساز برای خود هستید بتوانید با نکات پنهان و آشکار این ساز آشنا شوید.

هنگ درام چیست؟

ساز کوبه ای هنگ از دو قسمت فلزی تشکیل شده است. یک قوس بالایی که به آن “دینگ ساید” گفته می‌شود و نت‌ها بر روی آن قرار گرفته و طرف دیگر که به “گو ساید” معروف بوده و در مرکز آن یک دایره بزرگ تعبیه شده است. این قوس یا به صورت بیضی یا به صورت دایره است که تجربه نشان داده شکل بیضی آن از نظر حجم و کیفیت صدا بسیار بهتر از نوع دایره‌ای آن است.

هنگ درام دارای یک فضای مشخصی است که نت‌ها در آن قرار گرفته و Tone Field نامیده می‌شود. نت اصلی این ساز در واقع همان نت دینگ است که با حرف D به صورت مجزا از سایر نت‌ها نشان داده می‌شود.

شاید هنگ درام شکل و ظاهری ساده داشته و برای ساخت آن خیلی نیاز به فرایندهای پیچیده‌ای نباشد اما در واقع این ظاهر قضیه است و اصلی‌ترین و پیچیده‌ترین پروسه و فرایند، متعلق به کوک کردن نت‌ها در هنگ درام است.

در ساز هنگ درام باید به این نکته اشاره کنیم که تعداد نت‌های این ساز هفت نت و یک نت دینگ است. اما با پیشرفت کار، سازندگان چند نت دیگر هم به آن اضافه کرده و برخی از انواع این ساز دارای ۱۳ نت هستند. درست است که هر چه تعداد نت‌ها بیشتر باشد به نفع نوازندگان است اما باید محدودیت‌های این ساز را نیز مد نظر قرار داد. همچنین توجه داشته باشید که روی قوس بالایی، فضای چندانی برای اضافه کردن نت مهیا نیست.

ساختار ساز هنگ درام

هنگ درام از دو بخش فوقانی و تحتانی تشکیل شده است که از استیل نیتریت شده ساخته شده است. قسمت رویین آن که «دینگ» نامیده می‌شود مرکز نت هاست و  با فرورفتگی‌هایی که با چکش ایجاد شده چند نت را در خود ایجاد کرده است. معمولا قسمت دینگ دارای هفت یا هشت نت است . قسمت زیرین که «گو» نامیده شده دارای یک حفره‌ی عمیق لوله‌ای شکل است. برای این حفره نتی تنظیم شده که می‌تواند با نواخته شدن لبه‌ها تولید شود.

در شکل‌دهی این ساز، از برخی اصول فیزیکی استفاده‌شده در طراحی ساز Steelpan استفاده شده است. این ساز ویژگی‌های منحصر به‌فردی دارد. در هنگ، ترکیب صداهای منحصر به‌فردی قابل شنیدن است و نوازندگی آن از طریق انگشتان دست صورت می‌گیرد. این ساز  که ۵۲سانتی‌متر قطر و ۲۴سانتی‌متر ارتفاع دارد، روزبه‌روز در حال تکامل است؛ در سال‌های ۲۰۰۳، ۲۰۰۵، ۲۰۰۶، ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ نسخه‌های دیگری از آن ساخته شد، همین موضوع باعث شد تا سازهایی با اختلاف نوسانات صدا شکل بگیرد و به واسطه‌ی تغییر کیفیت صدا در سازهای مختلف است که در برخی اجراها از دو مدل ساز گوناگون استفاده می‌شود.

چرا هنگ درام گران است؟

هنگ‌ درام جزء سازهای گران محسوب می‌شود و می‌توان گفت دلایل گرانی این ساز، سخت و زمان بر بودن پروسه ساخت ساز و تعداد کم سازندگان آن در سراسر دنیا است. امروزه این ساز در سراسر دنیا طرفداران زیادی به خصوص در میان قشر جوان دارد، اما با این حال تعداد کل سازندگان آن شاید چند صد نفر باشد. هنگ درام ها معمولا به صورت دست ساز در کارگاه تولید می‌شوند. انتخاب فلز و آلیاژ مناسب برای ساخت این ساز، احتیاج به ساعت‌ها و روزها وقت برای فرم دادن آن دارد.

رسیدن به نت‌ها با کوک درست، یکی از مراحل سخت فرآیند تولید هنگ درام است که معمولا با دستگاه مخصوص یا چکش کاری صورت می‌گیرد. در مجموع می‌توان گفت ساخت هنگ درام یک پروژه زمان بر است که دقت، مهارت و امکانات زیادی می‌خواهد تا ساز به صدای اصلی خود برسد و نت‌های آن به درستی ادا شود.

نت اصلی ساز هنگ درام یا دینگ (Ding)

نت اصلی ساز هنگ درام یا «دینگ»، پایین‌ترین نت از نظر اکتاو صدایی یا به عبارتی بم‌ترین صدا را تولید می‌کند؛ که معمولاً ارتباطی با ساختار گام یا همان Scale (ساختار نت‌ها) ندارد؛ و دیده شده‌است که با مجموعه نت‌های ثابت برای دو ساز مختلف، دینگ با نت متفاوتی ساخته می‌شود. در روش نوشتاری نت‌ها، نت دینگ با یک علامت از باقی نت‌ها جدا می‌شود. مثلاً

D / A C D E F G A

این مثال نشان می‌دهد که، نت اصلی یا همان دینگ شامل نت D یا در فارسی «ر» RE می‌باشد.

هر نت بر روی ساز هنگ درام دارای یک فضای مشخصی است که به آن Tone Field هم گفته می‌شود. معمولاً به فرم دایره یا بیضی ست. تحقیقات جدید در زمینهٔ فرم نت‌ها این را نشان می‌دهد که فرم بیضی برای Tone Field نت‌های هنگ درام، نتیجه بهتری در زمینه انتشار، حجم و پایداری صدای هنگدرام ایجاد می‌کند. همچنین امکان بیشتری در ایجاد افکت‌های صوتی را فراهم می‌کند.

بدست آوردن اندازه صحیح تن فیلدها برای ایجاد آن بر بروی بدنه ساز بسیار دقیق و حساس است و هر سانتی‌متر از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

تنظیم کردن – تیونینگ(Tuning) نت‌های ساز

مهمترین و پیچیده‌ترین مرحله بعد از ساخت ساز هنگ درام و فرم دهی‌های اولیه و کلی تنظیم کردن یا همان تیون کردن (Tuning) کردن نت هاست. به‌طور کلی بیش ۶۵ درصد از مجموعه تلاش در ساخت و تولید ساز هنگدرام به مرحله تیونینگ مربوط می‌شود و این درصد بالا حاکی از اهمیت این مرحله است.

تعداد نت‌ها در ساز هنگ-درام

در ورژن‌های نرمال ساز هنگ درام و هپی درام، صفحه بالایی دارای یک نت دینگ و ۷ نت دیگر در روی بدنه قوس بالایی است؛ ولی امروزه سازندگان با تغییراتی در تعداد نت‌ها روی بدنه تعداد نت‌ها را به ۱۳ رسانده‌اند. البته لازم است ذکر شود بالا رفتن تعداد نت‌ها طبیعتاً برای نوازندگان هنگ امکان مثبتی است ولی به دلیل محدودیت فضای روی ساز نت‌های هنگ درام، زیر تر و به اکتاوهای بالاتر هدایت خواهند شد.