همزمان با عید سعید غدیر و بعد از مدتها حرف و حدیث، سرانجام کنسرت «محمد معتمدی» در پارک آب و آتش برگزار شد؛ کنسرتی که بسیاری از رسانهها آن را نخستین کنسرتِ خیابانی دانستند که البته نبود و البته چندان هم نمیتوان مقتضیاتِ برگزاری کنسرتِ خیابانی را به آن برنامه نسبت داد؛ حالا اما دو هفته بعد از آن رویداد که به نظر میرسید یکی از معدود رویدادهای خوشایندِ این روزها بود؛ «محمد معتمدی» در صفحهی اینستاگرامِ خود اعلام کرد که به علت آنکه روی صحنه پلیبک نکرده و همراه با ارکستر به اجرای زنده پرداخته است، ممنوعالفعالیت شده است. همین چند جمله در صفحهی شخصی هنرمند کافی بود تا موجی رسانهای مبنی بر ممنوعالکاری او ایجاد شود که البته خیلی زودتر از همیشه با واکنشهای مسوؤلان نیروی انتظامی (ارگانی که معتمدی مدعی بود از طرفِ آنان ممنوعالکار شده است) و همچنین مسوؤلان ارشاد رخ داد و حتی پای وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز به این رخداد باز شد و همگی تاکید بر عدم ممنوعالکاری این هنرمند داشتند؛ شاید به همین خاطر است که خوانندهی شناختهشدهی موسیقی ایران، چند ساعت پس از نگارشِ این متن، آن را از صفحهی شخصیاش برداشت؛ اما او در کمتر از یک روز بعد از برداشتنِ آن پست، بارِ دیگر در صفحهی شخصیاش نوشت که ممنوعالکار است؛ اگرچه ممنوعالکاریش مثلِ تورمی است که وجود دارد؛ اما همه آن را انکار میکنند.
اعلام خبر در اینستاگرام
کنسرت «محمد معتمدی» با اجرای ارکستر سازهای ملی به رهبری علی اکبر قربانی و خوانندگی محمد معتمدی پنج شنبه ۸ شهریور ماه در بوستان آب و آتش با استقبال گسترده مردم و با حضور مقامات دولتی اجرا شد. در آن برنامه شاید بسیاری برای اولین بار شاهد برگزاری رویدادی چون کنسرت بودند و بسیاری دیگرشان برای اولین بار مخاطب موسیقی سنتی ایران و درست به همین خاطر است که میتوان مشکلات فنی و برخی بینظمیها را نادیده گرفت. روز گذشته اما «معتمدی» در صفحهی اینستاگرامش نوشت: «كنسرت رايگان با همه فراز و فرودهايش گذشت و در اين رهگذر تجربه من از شناخت واقعيتهاى جامعه بيشتر از پيش شد. شايد اگر روزى عنوان شود در طى يك سال اخير چه افراد و جريانهايى موافق اين كنسرت بودند و براى اجرا شدنش تلاش و رايزنى كردند و چه افراد و جريانهايى سعى در كارشكنى و سنگ اندازى داشتهاند براى اكثر مردم باور كردنى نباشد؛ چون آنچه حقيقت است با آنچه تصور خيلى از ماهاست بسيار متفاوت است. اين كه طيفى از روزنامهها مدتها تيتر اولشان برپايي كنسرت خيابانى بود؛ ولى در قبال اين كنسرت موضعى بالاتر از سكوت محض نگرفتند؛ هم براى من عجيب نبود. چون ديگر پس از بيست سال فعاليت حرفهاى، مناسبات حاكم بر فضاى موسيقى ايران را مىشناسم. خوشحالى من از شادى مردمى است كه با يك حس خوب و مثبت به خانههايشان رفتند و مىدانم اين انرژى مثبت را فردا و فرداها باخود به جامعه بردهاند و در شهر پراکنده کردهاند. به هر روى اميدوارم اين اتفاق آغاز خوبى براى اجراى اينگونه کنسرت هاى رايگان از سوى همه اهالى موسيقى باشد. از همه ممنونم، حتى پليس محترم اماکن که اخيراً بنده را ممنوع الکار کردند. بخاطر اينکه مجوز بنده فقط براى پلى بک صادر شده بود ولى ما با ارکستر و نوازندگان خانم و آقا روى صحنه رفتيم. من نيز اين موضوع را شنبه گذشته متوجه شدم وقتى از سوى مديرعامل محترم برج ميلاد تهران از رفتن روى صحنه منع شدم و اين ممنوعيت به بنده ابلاغ شد؛ البته اقرار مىکنم که سه ساعت مانده به آغاز کنسرت خيابانى در پارک آب و آتش، اين موضوع که ارکستر نبايد روى استيج بيايد و فقط اجازه پلىبک دارم به صورت تلفنى و قوياً به بنده گوشزد شد. ولى بنده اهميتى ندادم حتى نگذاشتم رهبر ارکستر و اعضاى محترم گروه بويي ببرند. اين کنسرت بخاطر شرايط خاص جامعه و مردم بايد اجرا مى شد و بنده حاضرم تاوانش را به تنهايى بپردازم….»
محمد معتمدی: مجوز پلیبک بود؛ با مسوؤلیت خودم ارکستر را روی صحنه بردم
این خوانندهی شناخته شدهی موسیقی ایران پس از ارسال این پست دربارهی جزییات ماجرا توضیح میدهد: «ما مدتهای مدید برای برگزاری کنسرت خیابانی برنامهریزی کرده بودیم و یک ماه پیش از اجرای برنامه در تهران، آن را در رشت برگزار کردیم که البته بهخاطر آنکه حاشیههایی در این خصوص شکل نگیرد؛ در سکوت کامل خبری این اتفاقات رخ داد؛ حتی برای برگزاری کنسرت خیابانی در تهران نیز تا همه چیز به قطعیت کامل نرسید، من حتی آن را در صفحهی شخصیام نیز اعلام نکردم؛ به هر روی این اتفاق با همراهی موسسهی هنرهای معاصر رخ داد و مجوز برنامه صادر شد؛ اما چند ساعت مانده به برگزاری برنامه، آقای «رجب پور» -مدیرعامل مجمع صنفی ناشران موسیقی- با من تماس گرفت و اطلاع داد که مجوز این برنامه «پلیبک» است؛ اما من همانطور که در صفحهام نیز نوشتهام؛ این مساله را با کسی در میان نگذاشتم و ارکستر روی صحنه رفت و در زمانِ اجرای برنامه نیز نیروی انتظامی و تمامی دوستان همکاری بسیار نزدیکی با ما برای اجرای برنامه داشتند تا در نهایت برنامه اجرا شد؛ اما هفتهی گذشته من اجرایی در برج میلاد داشتم که آقای تابع جماعت مدیریت این مجموعه به من اعلام کرد که اداره اماکن ناجا طی نامهای اعلام کرده است که او اجازهی برگزاری برنامه را ندارد.»
او البته خودش در گفتوگویی به این مساله اشاره دارد که تا شب قبل از اجرا هنور مجوز صادر نشده بود: «دوستان موسسهی توسعهی هنرهای معاصر همان شب ساعت ۱۱ با من تماس گرفتند که مجوز طبق ضوابط و شرایطی صادر شده است و فردای آن روز به من گفتند که شرایط به این صورت است.»
بنا به گفتههای خود معتمدی، مجوزی که برای برنامه از طرف نیروی انتظامی صادر شده بوده است، مجوز پلیبک بوده است؛ اگرچه خود اذعان دارد که برنامه با همکاری نیروی انتظامی به بهترین شکل انجام شده است: «تا آن زمان مجوزی کنسرت خیابانی صادر نشده بود و نیروی انتظامی هم با یک پدیده تقریباً تازه مواجه بود اما اجراهایی بهعنوان پلیبک تا پیش از این در بوستانها و پارکها اجرا شده بود و اینها براساس آنچه قبلاً بوده و تجربه داشتند چنین مجوزی را صادر کردند. ما مجوز را دستمایه قرار دادیم و من شخصاً با مسئولیت خودم یک پله فراتر رفتم و ارکستر را هم روی صحنه بردم.»
اجرا در کنگرهی پزشکی برج میلاد؛ آغاز حاشیهها
برنامهای که «معتمدی» دربارهی آن صحبت میکند؛ برنامهای ارگانی برای یک کنگرهی پزشکی در برج میلاد بوده است. گویا یکی- دو روز قبل از برگزاری برنامه، برگزارکنندگان این کنگره برای دریافت مجوز این اجرا دچار مشکل شده و مجبور می شوند خواننده را تغییر دهند؛ این ماجرا به اطلاع معتمدی و یکی دو مقام مسئول میرسد و قولهایی مبنی بر رفع مشکل داده میشود که این اتفاق تا زمانِ برگزاری آن کنگره روی نمیدهد. این اتفاقات در حالی رخ میدهد که مجوز اجرای برنامههای ارگانی را ادارهی اماکن و نه دفتر موسیقی ارشاد میدهند.
محسن رجبپور: ادارهی اماکن به من به عنوان مدیر عامل صنف تماس گرفت
در همین خصوص «محسن رجبپور» -ناشر و مدیرعامل مجمع صنفی ناشران موسیقی» میگویند: «از آنجا که ادارهی اماکن نمیدانست که برنامهگذار کنسرتِ آقای معتمدی در پارک «آب و آتش» چه کسی بوده است؛ با من به عنوان مدیرعامل مجمع صنفی ناشران تماس گرفته و اعلام شد که مجوزی که برای این برنامه گرفته شده است؛ مجوز پلیبک است؛ من این ماجرا را ابتدا به آقای «معتمدی» به عنوان خوانندهی برنامه گفتم که ایشان اعلام کردند که هماکنون مشغول تمرین با ارکستر هستند و اصلا در پوستر آمده است که اجرای «محمد معتمدی و ارکستر سازهای ملی ایران» است و بعد از آن نیز به آقای افضلی اطلاع دادم که ایشان هم اعلام کردند خودشان با ادارهی اماکن هماهنگ است و این مساله را حل میکند.
سرهنگ نوروزی: تکذیب میکنیم
در این میان اما اظهارنظرِ «سرهنگ نوروزی» -رئیس پلیس امنیت تهران بزرگ- ماجرا را پیچیدهتر کرد؛ او به شکلی قوی این مساله را تکذیب و در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران اعلام کرد: «معتمدی اگر مدعی است که از سوی پلیس ممنوع الکار شده، به ما مراجعه کند تا بررسی کنیم از کجا و چه نهادی این ممنوعالکاری به او ابلاغ شده است. هیچ دستوری مبنی بر ممنوعالکاری معتمدی صادر نشده و فقط پلیس برای کنسرت خیابانی در پارک آب و آتش نکاتی را به شهرداری گوشزد کرده است. تذکر پلیس هم این بود که باید قبل از برگزاری هر گونه کنسرت با پلیس هماهنگی های لازم را انجام دهند.»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی: سوءتفاهم شده است
او البته چندین ساعت پس از انتشار این پست، این نوشته را حذف کرد؛ اگرچه «سیدعباس صالحی» -وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی- نیز آنچه رخ داده را حاصل سوءتفاهم خواند و در این زمینه در توییتر توضیح داد: «همکاران معاونتهنری پیگیری کردند، ظاهرا سوء تفاهمی پیشآمده، آقای معتمدی هم پست اینستاگرام خود را حذف کردند. با تشکر ویژه از آقای معتمدی و تمامی دوستان که موضوع را طرح و پیگیری کردند.»
علی ترابی: ما مجوز دادیم، مجوز اجرای زنده هم دادیم
در این میان «علی ترابی» -مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد- هم بر عدم ممنوعالکاری «محمد معتمدی» تاکید دارد و میگوید: «اداره اماکن به موضوع هنرمندان و افراد ورود نمی کند و در حوزه شرایط انتظامی و امنیتی سالنها ورود دارد. از طرفی ما هیچ اظهارنظر مکتوب یا غیر مکتوبی از سوی کسی درباره اینکه ایشان مشکلی برای کار کردن داشته باشند دریافت نکردیم.»
او میگوید : «مجوز را دفتر موسیقی میدهد و لاغیر و ما هیچ وقت مجوز پلی بک صادر نمیکنیم. ما مجوز برای اجرای زنده دادیم و ایشان اجرا کرد.»
مثل تورمی که هست اما همه انکار میکنند
آنطور که از اظهارنظرهای مسوؤلان انتظامی و ارشاد برمیآید «محمد معتمدی» ممنوعالکار نیست؛ او اما در همین لحظات یک پست جدید گذاشت و بهاین ترتیب به پیچیدگی ماجرا افزود. او میگوید ممنوعالکاریاش مثل مسالهی تورم است که وجود دارد؛ اما کسی آن را نمیپذیرد: «پليس همواره براى بنده محترم و جايگاهش مقدس بوده و هست و در همه موارد اجتماعى و از جمله كنسرت ها همواره خادم امنيت جامعه بوده و هستند و در مساله اولين كنسرت رايگان نهايت لطف و همكارى را داشتند. همانگونه كه مستحضر هستيد طبق قوانين، به جز تالار وحدت و سالن حوزه هنرى كليه اجراهاى موسيقى در كليه سالنها علاوه بر مجوز هاى معمول لازم، بايد مجوز اداره محترم اماكن را نيز اخذ كرده باشند. عزيزانى كه براى اخذ مجوز اجراى صحنهاى به نيروى محترم اماكن مراجعه كرده اند با پاسخ منفى آن نيروى محترم در مورد بنده مواجه شدهاند. بنده نيز ابتدا اين مساله را اشتباه يا سوء تفاهم قلمداد كردم و موضوع را از دو طريق ديگر نيز پيگيرى كردم كه در هر دو مورد پاسخ يكسان بود و متاسفانه موضوع صحت داشت. بنده هم بدون هيچ اعتراض آن را پذيرفتم. حال اگر نامش سوء تفاهم باشد يا هر چيز ديگر در اصل موضوع تغييرى نمىكند. مساله من مثال تورم است. وجود دارد ولى كسى آن را نمىپذيرد. به هر روى بنده هميشه و در هر شرايطى قدردان پليس و همه مسئولين محترم فرهنگى هستم.»